Dankzij een cursus voor schrijvers over het gebruik van social media kwam ik in contact met June Nods. Hoewel ik bijna altijd fictie lees als het om boeken gaat, raakte ik geinteresseerd in het verhaal dat Nods schreef. Het onderwerp: het leven van een succesvolle vrouwelijke beeldhouwer in een tijd waarin dat voor vrouwen nog heel omgewoon was. June Nods schreef een biografie over de Nederlandse beeldhouwer en schilder Lidi van Mourik Broekman (1917-2015). Ik noem haar verder kortweg Lidi, want als hoofdpersonage in de biografie die Nods over haar schreef, komt haar naam uiteraard op iedere bladzij voor. Het leven van Lidi was zo kleurrijk en interessant dat Nods vond dat er een boek over moest komen. Ze vroeg de bekende schrijfster Annejet van der Zijl, die ze door het boek Sonny Boy leerde kennen, om dat te schrijven. Van der Zijl moedigde Nods aan het zelf te doen en zo geschiedde.
In het boek besteedt June Nods terecht veel aandacht aan Lidi's afkomst en haar kindertijd. Nods maakt zo goed inzichtelijk welke rol de vrije opvoeding op Lidi's ontwikkeling tot kunstenares heeft gehad. Daarnaast maakte Lidi al op zeer jeugdige leeftijd kennis met de artistieke activiteiten van haar ouders, met name met dat van haar vader, die schilderde. Het was voor die tijd bovendien bijzonder dat een meisje werd aangemoedigd om ondernemend en creatief te zijn.
Ondanks de positieve manier waarop Lidi gestimuleerd werd, had ze ook te maken met vooroordelen over vrouwen en wat die wel en niet in de kunst te zoeken hadden. Nods beschrijft dat Lidi desondanks uitgroeide tot een redelijk succesvol beeldhouwer en schilder. Particulieren kochten haar werk, maar ook overheden en zelfs koningin Juliana poseerde voor haar.
Duidelijk wordt dat Lidi vooral kansen kreeg omdat ze uit een familie van stand kwam, met contacten in de juiste kringen. Lidi komt in het boek ook niet echt naar voren als een feministe van het eerste uur. Wel maken we haar ontwikkeling mee naar onafhankelijkheid op het persoonlijke vlak. Na twee huwelijken kiest ze voor zelfstandigheid.
Haar hele volwassen leven blijft ze wel tobben of ze goed genoeg is geweest als moeder, omdat ze veel tijd aan haar kunst besteedde.
Of die zorg terecht was, is de vraag. Uit het boek maak ik op dat velen, waaronder haar kinderen haar waardeerden en van haar hielden.
Nods schildert een liefdevol portret van lidi van Mourik Broekman. Ik leer Lidi kennen als een leuk, origineel, bijzonder, weinig materialistisch en soms dwars mens. Ze is lief, warm, gul en sociaal.
Nods' beschrijving van met name de jonge jaren van Lidi geeft ook een mooi tijdsbeeld. Sommige zaken waren nieuw voor mij en daardoor extra leuk om te lezen. Een voorbeeld:
"Het was bekend dat er vaak rijkelui uit het buitenland logeerden in het hotel en dat maakte het hotel tot een gewild doelwit van criminelen. Veelal maakte het vermogen in die tijd immers onderdeel uit van de bagage en zo ook bij de ouders van Lidi. Co stopte de kinderen in de badkamer, verschanste zich achter de deur met een nagelschaartje en wachtte af. Plotseling werd er hard op de deur gebonsd. Zonder aarzeling begon Co te blaffen als een hond. Ze kon het goed imiteren en hield vol. Het leek een eeuwigheid te duren voor de indringers een deur verder-gingen."
De ouders van Lidi verliezen hun complete vermogen bij de Beurskrach. Hoe ze dat financieel snel weer te boven komen - ze hebben later als een van de eersten een dure auto - wordt mij niet duidelijk. En weer later is het geld dan toch weer op.Heel relevant voor het verhaal is dat echter niet.
De stem van Lidi hoor je als lezer door de tekst heen. Een stem die de ene anekdote aan de andere rijgt. Volgens mij heeft June Nods haar best gedaan om in haar tekst zo dicht mogelijk bij uitspraken en formuleringen van Lidi te blijven. Of dat altijd de beste keuze was, weet ik niet. Somige delen en uiteraard ook het voorwoord is in Nods eigen stijl. En die stijl leest heel fijn, is vloeiender en mooier qua taal dan daar waar Nods in het boek Lidi's stem recht wil doen. Ben benieuwd naar een volgend boek van Nods, helemaal in haar eigen stijl en taal.
Lidi en haar biograaf waren jarenlang bevriend. June Nods voerde vele gesprekken met Lidi om tot dit verhaal te komen. Het is duidelijk dat er een goede band was tussen de biograaf en haar 'onderwerp'.
Met meer afstand was de tekst hier en daar vast wat meer ongedikt geweest; niet alle anekdotes lijken even relevant voor de biografie. Evenals een aantal herhalingen; vast zaken die Lidi meermaals benadrukte. De betrokkenheid van de biograaf heeft echter ook een groot voordeel: het is een vertelling vol warmte.
Al met al is het een mooi portret van een leuk en origineel mens met veel talent, die als vrouw in die tijd een bijzondere positie innam, maar die dat niet te vuur en te zwaard heeft bevochten, zoals ik eigenlijk had verwacht. Ik vond het leuk om dit verhaal over deze voor mij onbekende kunstenares te lezen. Nods beschrijft goed hoe Lidi van Mourik Broekman door haar bijzondere karakter en door haar afkomst organisch haast succesvol werd als kunstenares. En uiteindelijk tevreden kon terugkijken op een lang en rijk leven.